Ισχυρές αντοχές μικροβίων έναντι των αντιβιοτικών
Βασικοί παθογόνοι οργανισμοί όπως η σαλμονέλα και το καμπυλοβακτηρίδιο, παραμένουν επίμονα ανθεκτικοί έναντι των αντιβιοτικών όπως η οι τετρακυκλίνες και τα σουλφοναμίδια, προειδοποιούν οι ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές.
Επίσης σύμφωνα με την τελευταία έκθεση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) παρατηρείται συχνά στα ζώα ανθεκτικότητα του e.coli αν και επισημαίνεται ότι στα πουλερικά ωοπαραγωγής, η ανθεκτικότητα της σαλμονέλας στα αντιβιοτικά είναι χαμηλή.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι σε ανθρώπους σε περισσότερες από τις μισές ευρωπαϊκές χώρες που υπέβαλαν στοιχεία, η ανθεκτικότητα έναντι της σιπροφλοξασίνης είναι αυξημένη στην Salmonella Enteritidis και το Campylobacter jejuni .
Υψηλά έως εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ανθεκτικότητας στην σιπροφλοξασίνη επέδειξε και το καμπυλοβακτηρίδιο σε ζώα και συγκεκριμένα η σαλμονέλα και E. coli στα πουλερικά.
Οι τάσεις αυτές είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές καθώς ο κατάλογος επιβλαβών βακτηρίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του 2024 κατατάσσει την ανθεκτική στις φθοριοκινολόνες μη τυφοειδή σαλμονέλα (ορότυποι σαλμονέλας που δεν προκαλούν τυφοειδή πυρετό) ως υψηλή προτεραιότητα.
Αν και η αντοχή στις καρβαπενέμες δεν είναι συχνή, η περιστασιακή ανίχνευση ανθεκτικών στις καρβαπενέμες E. coli σε τρόφιμα και ζώα απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και περαιτέρω επιδημιολογικές έρευνες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό επειδή τα ανθεκτικά στις καρβαπενέμες βακτήρια Enterobacterales ,αναγνωρίζονται ως κρίσιμη απειλή για τη δημόσια υγεία.
Ωστόσο, υπάρχουν και θετικές τάσεις, με τα δεδομένα να αποκαλύπτουν σημαντική πρόοδο στη μείωση των επιπέδων ανθεκτικότητας σε αρκετές χώρες που υποβάλλουν εκθέσεις.
Σχεδόν οι μισές από τις ευρωπαϊκές χώρες που υπέβαλαν στοιχεία ανέφεραν μείωση της αντοχής του καμπυλοβακτηριδίου στις μακρολίδες, τόσο στο C. jejuni όσο και στο C. coli, σε περιπτώσεις ανθρώπων. Επιπλέον, η ανθεκτικότητα της Salmonella Typhimurium στις πενικιλλίνες και τις τετρακυκλίνες, σε ανθρώπους, έχει μειωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Οι σημαντικές αυξητικές τάσεις στον βασικό δείκτη αποτελέσματος για την πλήρη ευαισθησία του E. coli, καθώς και οι σημαντικές πτωτικές τάσεις στον βασικό δείκτη αποτελέσματος για τον επιπολασμό του E. coli που παράγει ESBL-/AmpC δείχνουν ότι έχει σημειωθεί ενθαρρυντική πρόοδος στη μείωση της μικροβιακής αντοχής σε ζώα που παράγουν τρόφιμα σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ τα τελευταία 10 χρόνια.
Πάντως παρά τις κάποιες βελτιώσεις, η μικροβιακή αντοχή (ΑΜR) εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία που απαιτεί συντονισμένη δράση με μια προσέγγιση «μίας υγείας». Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν την προώθηση της υπεύθυνης χρήσης αντιβιοτικών ουσιών, τη βελτίωση της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων, την επένδυση στην έρευνα για νέες θεραπείες και την εφαρμογή ισχυρών εθνικών πολιτικών για την αποτελεσματική καταπολέμηση της αντοχής.
Σύμφωνα με τον Carlos Das Neves, επικεφαλής επιστήμονα της EFSA και τον Piotr Kramarz, επικεφαλής επιστήμονα του ECDC: «Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση One-Health είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της ΑΜR. Τα ισχυρά συστήματα επιτήρησης, η συνετή χρήση αντιβιοτικών και η διατομεακή συνεργασία είναι κρίσιμα για τον μετριασμό του κινδύνου που ενέχουν τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια που μπορούν να εξαπλωθούν μεταξύ ζώων και ανθρώπων»
Επιμέλεια: Γιώργος Σακκάς
GR-NON-01484