Ανοιχτή επικοινωνία: το κλειδί για την υποστήριξη των ασθενών με καρκίνο
Στο ταξίδι της ανθρώπινης εμπειρίας, μερικά μονοπάτια πιθανόν να είναι πιο «δύσβατα» από άλλα. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κατά τη διάρκεια της ζωής μας κάποιος που γνωρίζουμε να διαγνωστεί με καρκίνο. Η υποστήριξη ενός αγαπημένου προσώπου που έχει διαγνωστεί με καρκίνο, μπορεί να μας φαίνεται σαν να περπατάμε σε τεντωμένο σκοινί, με κάθε βήμα προσεκτικά μετρημένο, για να αποφευχθεί ο πόνος ή η αμηχανία.
Πολλοί μπορεί να λέμε ακατάλληλα πράγματα χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Συχνά κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, αλλά οι προσπάθειές μας παραμένουν ανεπαρκείς. Πώς, λοιπόν, βρίσκουμε τα σωστά λόγια για να μιλήσουμε σε κάποιον με καρκίνο;
Μέσω της ανοιχτής επικοινωνίας, τόσο οι ασθενείς όσο και οι φροντιστές ωφελούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας τους με τον καρκίνο. Αυτός ο τύπος επικοινωνίας μπορεί:
- Να μειώσει το βάρος του φροντιστή.
- Να ενισχύσει την οικειότητα μεταξύ ασθενών και φροντιστών.
- Να βελτιώσει τη σωματική και ψυχική υγεία τόσο των ασθενών όσο και των φροντιστών.
- Να βοηθήσει στη διαχείριση των οικογενειακών εντάσεων και των μηχανισμών αντιμετώπισης.
Η έρευνα τονίζει ότι η ανοιχτή επικοινωνία, η οποία περιλαμβάνει την ενεργητική ακρόαση, την ευγενική συζήτηση και τη λήψη αποφάσεων από κοινού, είναι ζωτικής σημασίας για τις οικογένειες που έρχονται αντιμέτωπες με τον καρκίνο.
Τελικά τι μπορείς να κάνεις ή/και να πεις και τι να αποφύγεις:
Κατονόμασε το: Να θυμάσαι να το λες πάντα με το όνομα του, όσο τρομακτικό κι αν ακούγεται. Είναι καρκίνος και πλέον εκφράσεις όπως: «επάρατη νόσος» ή «παλιαρρώστια» δεν είναι δόκιμες και προκαλούν αμηχανία, τόσο στον ίδιο τον ασθενή, όσο και στον περίγυρό του.
Μην αγνοείς τον ασθενή: Ο καρκίνος μπορεί να είναι μοναχικός και απομονωτικός από μόνος του. Μπορείς απλά να είσαι εκεί. Κάποιοι άνθρωποι εξαφανίζονται όταν κάποιος που γνωρίζουν πάσχει από καρκίνο. Μπορείς να πεις «Είμαι εδώ για σένα», ή «Σ’ αγαπάω και θα είμαστε μαζί σε αυτό». Είναι ακόμα αποδεκτό να πεις, «Δεν ξέρω τι να πω», ή να στείλεις ένα μήνυμα που απλά λέει «Σε σκέφτομαι».
Να θυμάσαι: Οι ασθενείς με καρκίνο δεν επιθυμούν πάντα να μιλήσουν για τα δύσκολα συναισθήματά τους σχετικά με το μέλλον, κατά την περίοδο που νοσηλεύονται σε ογκολογική κλινική.
Ενεργητική Ακρόαση: Μερικές φορές, το να είσαι εκεί για να ακούσεις — πραγματικά να ακούσεις — είναι το καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις. Άφησε το άτομο με καρκίνο να μιλήσει χωρίς να το διακόπτεις.
Δείξε έμπρακτα το ενδιαφέρον σου: Μια αγκαλιά, μια ταινία, μια βόλτα. Μπορείς να αποφύγεις γενικές ερωτήσεις όπως: «πότε θα τα πούμε;» Και να γίνεις πιο συγκεκριμένος, όπως: «θες να περάσω αύριο να παραγγείλουμε κάτι να φάμε;».
Μην του λες πώς θα έπρεπε να νιώθει: Μην προσπαθείς να πεις στο άτομο τι να σκέφτεται, να νιώθει ή πώς να ενεργεί. Δεν ξέρεις τι βιώνει, οπότε μην συμπεριφέρεσαι σαν να ξέρεις. Μην προτείνεις εναλλακτικές μορφές θεραπείας ή έναν υγιεινότερο τρόπο ζωής, σαν να ξέρεις εσύ καλύτερα για εκείνον/η.
Μην μειώνεις το βίωμα και τα συναισθήματά του: Προσπάθησε να μην πεις, «Μην ανησυχείς, θα γίνεις γρήγορα καλά», αυτό δεν το ξέρεις σίγουρα. Αυτές οι δηλώσεις μειώνουν αυτό που περνάει.
Οι λέξεις και οι πράξεις σου μπορούν να είναι ισχυρές: Απόφυγε τα κλισέ, όπως «είσαι ήρωας» και «δίνεις μάχη» ή «όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο».
«Είναι οκ και να είσαι αδύναμος/η κάποιες φορές»: Το να μείνει το άτομο δυνατό καθ’ όλη τη διάρκεια της ασθένειας, μάλλον είναι περισσότερο δική σου ανάγκη, παρά δική του.
Μπορείς απλά να ρωτήσεις το άτομο τι είναι αυτό που χρειάζεται σε αυτή τη φάση.
Πηγή: Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία
Επιμέλεια: Γιώργος Σακκάς
GR-NON-01271