To παθητικό κάπνισμα μπορεί να επιδρά στο DNA των παιδιών
Τα παιδιά που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα στο σπίτι είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν ορισμένες επιγενετικές αλλαγές, οι οποίες μπορούν να μεταβάλουν τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων. Αυτές οι επιγενετικές αλλαγές θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη ασθενειών στο μέλλον. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μελέτη υπό την καθοδήγηση του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal). Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύονται στο “Environment International”, υπογραμμίζουν την ανάγκη περιορισμού της έκθεσης των παιδιών στο παθητικό κάπνισμα, ιδίως στο περιβάλλον του σπιτιού.
Το DNA μας λειτουργεί ως εγχειρίδιο οδηγιών για το σώμα. Ειδικότερα, χωρίς να αλλάζει το περιεχόμενο του «βιβλίου» (δηλαδή η αλληλουχία των γονιδίων), ο καπνός του τσιγάρου μπορεί να αφήσει κάποιο αποτύπωμα σε ορισμένες «σελίδες», επηρεάζοντας τον τρόπο ανάγνωσης αυτών των οδηγιών. Ένα από αυτά τα σημάδια, η μεθυλίωση του DNA, είναι ένας από τους κύριους επιγενετικούς μηχανισμούς, που επιτρέπει την ενεργοποίηση ή την απενεργοποίηση της γονιδιακής έκφρασης.
Το 2004, εκτιμήθηκε ότι το 40% των παιδιών παγκοσμίως εκτίθενται στον καπνό του τσιγάρου. Η έκθεση των παιδιών σε αυτόν τον ρύπο όχι μόνο αυξάνει τον κίνδυνο αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει τη νευρολογική ανάπτυξη και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η παρούσα έρευνα είναι από τις πρώτες που εστιάζουν στον τόπο με τον οποίο η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα κατά την παιδική ηλικία μπορεί να παρουσιάσει δυσμενείς επιπτώσεις στο παιδί. Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη περιελάμβανε δεδομένα από 2.695 παιδιά από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες: Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Λιθουανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και Σουηδία. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 7-10 ετών και ήταν εθελοντές από έξι κοορτές της κοινοπραξίας Pregnancy and Childhood Epigenetics Consortium (PACE).
Χρησιμοποιώντας δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες, η ομάδα εξέτασε το επίπεδο μεθυλίωσης σε συγκεκριμένες θέσεις του DNA κατά μήκος του γονιδιώματος και το συσχέτισε με τον αριθμό των καπνιστών στο νοικοκυριό (0, 1 ή 2 ή περισσότεροι). Το αποτέλεσμα ήταν ο εντοπισμός αλλαγών στη μεθυλίωση του DNA σε 11 περιοχές (που ονομάζονται CpGs) οι οποίες συσχετίστηκαν με την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Επιπλέον, έξι από αυτές σχετίζονται με ασθένειες για τις οποίες το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου, όπως το άσθμα ή ο καρκίνος.
Σύμφωνα με δήλωσης της Marta Cosin-Tomàs, ερευνήτριας του ISGlobal και πρώτης συγγραφέα της μελέτης, «η μελέτη δείχνει ότι το παθητικό κάπνισμα κατά την παιδική ηλικία αφήνει τα σημάδια του σε μοριακό επίπεδο και μπορεί να μεταβάλει την έκφραση γονιδίων που επηρεάζουν την ευαισθησία σε ασθένειες στην ενήλικη ζωή».
Πηγή: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160412024007918?via%3Dihub
Επιμέλεια: Γιώργος Σακκάς
GR-NON-01466